Als voetballiefhebber hou je van hem, of vind je hem maar niets: Louis van Gaal. De 65-jarige Amsterdammer gaat zijn trainerscarrière hoogstwaarschijnlijk niet meer nieuw leven inblazen. En of je nou een fan van hem bent of niet, de voetbalwereld neemt wel afscheid van een groot trainer en een zeer markant figuur. Iemand die we enorm gaan missen, vanwege zijn bijzondere persoonlijkheid en zijn staat van dienst.

Staat van dienst bij clubs

Ajax, FC Barcelona, het Nederlands elftal, AZ, FC Bayern München en Manchester United. Het zijn zomaar even de clubs waar Louis van Gaal voor de groep heeft gestaan als trainer. Zijn kwaliteiten en prestaties als coach staan buiten kijf. De gelouterde oefenmeester pakte maar liefst twintig prijzen in zijn carrière, waarvan zeven landskampioenschappen. Ook als individu werd Van Gaal meermaals onderscheiden: hij won tweemaal de Rinus Michels Award, werd twee keer Nederlands coach van het Jaar, werd door de Bundesliga-spelers in 2010 verkozen tot beste trainer en werd in 1995 bovendien gekroond tot World Soccer Manager van het Jaar en Onze d'Or Manager van het Jaar.

Dat jaar, het seizoen 1994/1995 met Ajax, was het meest succesvolle in de imposante loopbaan van Van Gaal. Met spelers als Van der Sar, Reiziger, Rijkaard, De Boer, Davis, Seedorf, Litmanen en Overmars won hij de Champions League-finale van 1995 tegen AC Milan door een puntertje van Kluivert. Daarna legde Ajax ten koste van Gremio ook beslag op het WK voor clubteams. Een jaar later was nieuw CL-succes dichtbij, maar was Juventus een maatje te groot in de finale. Omdat Van Gaal met Ajax ook de UEFA Cup, drie landstitels en nog een handvol andere prijzen pakte, werd hij in 1997 benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.

Coach: Louis van Gaal

Uiteindelijk toch een held bij Oranje

Als bondscoach van Oranje was Van Gaal altijd een veelbesproken man. Het eerste tijdperk-Van Gaal bij het Nederlands elftal liep uit op een drama, aangezien het WK 2002 in Zuid-Korea en Japan gemist werd na een pijnlijke dreun in Ierland. Na 'de grootste teleurstelling uit zijn trainersloopbaan' stapte Van Gaal op, maar in 2012 keerde de trainer met een rugzak met veel meer ervaring terug bij Oranje. En hoe.

Perspraatjes zijn pure amusement

Als je het hebt over een trainer die vaak in de clinch lag met journalisten of collega's, dan heb je het over Van Gaal. De woorden 'Ben ik nou degene die zo slim is, of ben jij zo dom?' staan in het geheugen van elke voetballiefhebber gegrift. Het was de tekst die de boze Van Gaal in 1996 sprak richting Ted van Leeuwen, die in zijn optiek een vraag beter niet had kunnen stellen. Dit fragment is overigens op muziek ook meer dan de moeite waard. Maar dit is slechts één voorbeeld uit de onvoorstelbare grabbelton met fratsen, ruzies, grappen en andere opmerkelijke acties van Van Gaal.

Ook collega's kunnen meepraten over de eigenwijze en soms toch ook wel arrogante Van Gaal. De trainer vroeg zich in februari 2007 na PSV - AZ (2-3) bijvoorbeeld provocerend af hoe collega Ronald Koeman de problemen van zijn ploeg zou 'managen', iets wat veel stof deed opwaaien. Ook Ron Jans kreeg tot twee keer toe te maken met het licht ontvlambare karakter van Van Gaal. Tijdens een persconferentie werd Jans beticht van onbescheidenheid, alvorens hij later een keer zei dat zijn collega niet collegiaal genoeg zou zijn. Tijdens perspraatjes heeft hij ook gedichten voorgedragen en liedjes ('Louis van Gaaaal's Armyy!' bijvoorbeeld) gezongen.

Ballen, karate, schwalbe en taal

En wat te denken van zijn speech na de winst van de wereldbeker met Ajax? Hij verzocht een mensenmassa vanaf de balustrade om een vraag- en antwoordspelletje met hem te spelen. Vervolgens ging het los: "Wie zijn er in Tokyo geweest? Wat hebben zij gewonnen? En wat zijn wij? Wij zijn de beste! Wij zijn de beste! Niet alleen van Amsterdam! Maar ook van Rotterdam! En van Eindhoven! En van Europa! En van de wereld!", zo schreeuwde Van Gaal in de microfoon. Dat deed hij bij Bayern later piekfijn na. "Wir sind die Beste!", brulde de volksmenner. Bij Bayern baarde hij overigens ook opzien met een andere actie, getuige de uitleg van Luca Toni. "Hij wilde ons duidelijk maken dat iedere speler gepasseerd kon worden en zei dat hij daar de ballen voor had. Dat illustreerde hij vervolgens letterlijk", aldus Toni, die Van Gaal zijn broek naar beneden zag trekken. "Gekkenwerk. Gelukkig zat ik niet dichtbij."

Gouden Pik

Hoe mooi en opmerkelijk de fratsen van Van Gaal ook zijn, uiteindelijk zegeviert het palmares van de oefenmeester. Zijn cv spreekt voor zich. Het mooie is ook dat hij naast zijn tactische vermogen en zijn kwaliteiten als 'people-manager' ook creatief en innovatief is. Het Nederlands voetbal heeft daarom veel aan de trainer te danken. Zijn creativiteit bereikte een hoogtepunt tijdens de WK-kwartfinale tegen Costa Rica, toen hij vlak voor het einde van de verlenging opeens Tim Krul inbracht voor Jasper Cillessen. Uitgerekend de stand-in werd vervolgens de held van de penaltyreeks.

Hierna werd gezegd dat Van Gaal een 'Gouden Pik' had, iets waar ondergetekende destijds ook een stuk over schreef. "Ik een gouden pik? Dat heeft Truus nooit gezegd", reageerde hij op geheel eigen wijze. Dat hij innovatief is, blijkt ook wel uit zijn idee voor een zogenaamde 'gladiatorenwedstrijd', waarbij in een verlenging van een wedstrijd steeds spelers uit het veld gehaald moeten worden. Zou het dan echt der Tod oder die Gladiolen worden?

Door: Koen Jans

[photo,83797,left,]