Dertien jaar nadat het Belgische voetbal een enorm zware klap kreeg door het schandaal rond de Gokchinees Zheyun Ye, kregen onze zuiderburen in oktober dit jaar een nóg zwaardere klap te verwerken. Het Belgisch voetballandschap werd op woensdagochtend 10 oktober in rep en en roer gezet door het uitbreken van Operatie Propere Handen. Een schandaal waarvan het einde nog niet in zicht is, maar inmiddels weten we wel hoe de lijntjes lopen. In deel I de algemene introductie van de gebeurtenissen.

Mogi Bayat en Dejan Veljkovic vormen de twee spilfiguren rond het onderzoek van het Belgische gerecht. Beide spelersmakelaars genoten een grote invloed in het Belgische voetbal, ongetwijfeld veel té veel. De enorme macht van Bayat reikte zich uit tot bijna alle clubs uit de hoogste afdeling, met als grootste klanten Sporting Charleroi, AA Gent en RSC Anderlecht. De Frans-Iraanse Belg werd overal al snel bij betrokken als er een transfer gerealiseerd moest worden, ook als het spelers van andere makelaars betrof. Als er gecasht kon worden, was hij van de partij. Hij kon zich een dergelijke houding permitteren door de invloed die hij binnen alle clubs had verworven.

Bayat

Le roi de Malinois

Voor Dejan Veljkovic gold hetzelfde: ook hij had zich een weg gebaand naar meerdere 1A-clubs. De meeste invloed had hij bij KV Mechelen, waar hij fungeerde als de 'huismakelaar'. Daarnaast was hij in het verleden ook de makelaar van Club Brugge-trainer Ivan Leko. De Servische spelersmakelaar wordt verdacht van criminele organisatie en witwassen, maar ook van omkoping. De Belgische justitie vonden sterke aanwijzingen dat Veljkovic invloed zou gehad hebben op meerdere wedstrijden uit de Jupiler Pro League, in samenwerking met Zheyun Ye.

In dat kader werden ook bestuursleden van KV Mechelen en Waasland-Beveren opgepakt, samen met twee Belgische topscheidsrechters Sébastien Delferière en Bart Vertenten. Ook drie voetbaljournalisten werden opgepakt: zij zouden in nauw contact staan met Veljkovic. De makelaar wilde ten alle koste van alles KV Mechelen vorig seizoen in de hoogste afdeling houden. Hij zou scheidsrechters Delferière en Vertenten beïnvloed hebben om zo een voordeel te bekomen voor Malinwa. In ruil voor hun prestaties beloonde Veljkovic hen via bevriende journalisten door hen goede beoordelingen te geven of korting op een nieuwe auto bij een bevriende makelaar.

"Dat zou wel een gigantisch probleem zijn"

De geloofwaardigheid van het Belgische voetbal werd andermaal op de proef gesteld door de inval op 10 oktober. De gerenommeerde Vlaamse voetbaljournalist Peter Vandenbempt was niet verrast over de verdenkingen van witwassen en criminele organisatie van Bayat en Veljkovic, maar over de rol van de twee scheidsrechters des te meer. "Als zou blijken dat ook zij in de macht zijn van een makelaar staan, zou dat wel een gigantisch probleem zijn. Maar dat moet eerst aangetoond worden en dat is voor alle duidelijkheid nog niet duidelijk," verklaarde hij die bewuste dag aan Sporza.

Bayat had altijd wel een zekere louche schijn over zich, vooral op het vlak van transfers. Maar de rol van Veljkovic zou zowaar nog erger zijn dan die van de voormalige manager van Sporting Charleroi. "Er wordt nu veel gesproken over Bayat, maar van Veljkovic is binnen het wereldje bekend dat als er een wedstrijd geregeld moest worden, dat je bij hem moest zijn. Maar wie brengt zoiets naar buiten?", vroeg Humo-journalist Jan Hauspie zich luidop af. Niemand kwam met het nieuws naar buiten, tot 10 oktober 2018.

Ivan De Witte

De triestige bilan van de dag der schande

10 oktober 2018 dus. In totaal vonden in België 44 huiszoekingen plaats, acht van de clubs uit het hoogste niveau werden opgeschrikt door een bezoek van de speurders. Ook topclubs kregen bezoek: Club Brugge, Anderlecht, RC Genk, Standard, KV Oostende, KV Kortrijk, SK Lokeren en KV Mechelen. Bij de opgepakte personen zaten bekende namen zoals Thierry Steemans (financieel directeur KV Mechelen), Olivier Somers (hoofdaandeelhouder KV Mechelen), Stefan Vanroy (sportief directeur KV Mechelen), Herman Van Holsbeeck (ex-manager Anderlecht), Dirk Huyck (voorzitter Waasland-Beveren), Olivier Swolfs (CEO Waasland-Beveren), Ivan Leko (trainer Club Brugge), Davy Roef (doelman Waasland-Beveren) en drie journalisten van Het Laatste Nieuws en Het Nieuwsblad.

Voorlopig zijn nog geen definitieve uitspraken gedaan over de spilfiguren Bayat en Veljkovic, net zoals over de vermeende schuld van Waasland-Beveren en KV Mechelen of andere voetbalclubs.

Ook scheidsrechters Vertenten en Delferière genieten vooralsnog nog het voordeel van de twijfel. Op een typisch Belgisch manier probeerden de advocaten van de beschuldigde personen het gerecht zo moeilijk mogelijk te maken. De onderzoeksrechter werd gewraakt door de advocaat van scheidsrechter Vertenten en Veljkovic gaf aan om te willen meewerken met de speurders als spijtoptant. Die beruchte wet voor spijtoptanten werd door het Belgische gerecht in het leven geroepen in augustus 2018, waardoor Operatie Propere Handen nu al juridische geschiedenis schreef in België. Het onderzoek loopt nog maar drie maanden, maar krijgt ongetwijfeld nog een groot vervolg. Morgen volgt deel II in deze vierdelige serie.

Door Olivier Plancke