Nu we weten dat Marco van Basten na het EK stopt als bondscoach, wordt er flink gediscussieerd over potentiële opvolgers. Want wie is nou de juiste man om Van Basten op te volgen? Moet Frank Rijkaard terugkeren naar de KNVB of is de strenge Co Adriaanse de beste keuze? Kan de KNVB Jong Oranje-coach Foppe de Haan promoveren tot bondscoach, of moet het Bert van Marwijk wegplukken bij Feyenoord? FCUpdate.nl geeft een overzicht van de belangrijkste kandidaat-bondscoaches, met een aantal redenen waarom ze wél en niet geschikt zijn.

Frank Rijkaard

Leeftijd: 45 jaar

Clubs als speler: Ajax, Sporting Lissabon, Real Zaragoza, AC Milan

Clubs als trainer: KNVB (bondscoach), Sparta, FC Barcelona 

{image[249898][right-half][Frank Rijkaard]}Plussen:

- Ervaring als bondscoach. Werkte immers van 1998 tot 2000 ook al als bondscoach bij Oranje. 

- Door zijn periode bij FC Barcelona ook Europees gezien gelouterd. Niemand hoeft hem meer te vertellen hoe hij om moet gaan met multimiljonairs en wereldsterren.

- Weet wat het is om prijzen te pakken, leidde Barcelona naar de Champions League-zege en landstitels. Weet dus wat er gevraagd wordt in Europese topwedstrijden.

- Wordt gesteund door de invloedrijke Johan Cruijff.

Minnen:

- Heeft nog een doorlopend contract bij FC Barcelona, waar hij bovendien meer verdient dan bij de KNVB.

- Kan vermoedelijk ook hoofdcoach van Ajax worden. Overstap naar Amsterdam lijkt in dat geval voor hem meer voor de hand te liggen dan een terugkeer naar de KNVB.

- Hoewel Oranje het EK 2000 goed eindigde, had Oranje onder Rijkaard ook zomaar had kunnen sneuvelen in de groepsfase van het toernooi. Tsjechië was in het eerste groepsduel immers veel sterker, maar Oranje won fortuinlijk met 0-1. Ook de tweede duel van het toernooi, tegen Denemarken, was het spel van Nederland ruim een uur lang ver beneden peil.

Ronald Koeman

Leeftijd: 44 jaar

Clubs als speler: FC Groningen, Ajax, PSV, FC Barcelona, Feyenoord

Clubs als trainer: Vitesse, Ajax, Benfica, PSV, Valencia 

{image[255879][left-half][Koeman]}Plussen:

- Kent KNVB en werkwijze bij grote eindtoernooien. Was in 1998 immers al assistent-bondscoach van Guus Hiddink tijdens het succesvolle WK in Frankrijk, waar Oranje vierde werd.

- Was bij al zijn clubs met name internationaal zeer succesvol. Slaagde er altijd in om het beste in zijn teams naar boven te krijgen in Europese topwedstrijden en won met Ajax, Benfica en PSV in Europees verband van kwalitatief betere tegenstanders.

- Speelde voor de gehele Nederlandse top-drie, waardoor hij niet 'gekleurd' is. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld Marco van Basten, die nogal eens verweten wordt te veel 'Ajax-minded' te zijn.

- Heeft er nooit een geheim van gemaakt graag ooit eens bondscoach te worden.

Minnen:

- Is pas sinds kort werkzaam bij Valencia en zal zeker niet uit eigen beweging zijn contract aldaar na amper één seizoen opzeggen. Alleen als hij door Valencia ontslagen wordt, iets dat gezien de dramatische resultaten van de laatste weken niet ondenkbaar is, lijkt hij dan ook een serieuze optie voor de KNVB.

- Liet tijdens zijn Ajax-periode luid en duidelijk weten dat Wesley Sneijder en Rafael van der Vaart wat hem betreft niet samen in één elftal kunnen spelen, tot frustratie van vooral Van der Vaart. Dit probleem zou Koeman bij Oranje weer tegenkomen.

- Koeman liet eerder weten weliswaar graag ooit bondscoach te worden, maar dit eigenlijk een functie vond voor de laatste jaren van zijn carrière. Sneeuwvlokje wil eerst nog liever clubcoach blijven, meldde hij.

Co Adriaanse

Leeftijd: 60 jaar

Clubs als speler: De Volewijckers, FC Utrecht

Clubs als trainer: PEC Zwolle, FC Den Haag, Willem II, Ajax, AZ, FC Porto, Metalurg Donetsk, Al-Sadd 

{image[243125][right-half][Adriaanse]}Plussen:

- Zijn laatste twee lucratieve avonturen even buiten beschouwing gelaten, is Adriaanse als coach een garantie voor succes. Met name bij Willem II en AZ vierde hij grote successen. Ook bij Ajax en FC Porto presteerde hij prima. Bij Ajax werd hij weliswaar al snel ontslagen, maar op dat moment stond de club wel 'gewoon' bovenaan. Ook Porto leidde hij naar de landstitel.

- Heeft bij Willem II en AZ bewezen dat hij ook veel succes kan hebben met een spelersgroep die kwalitatief minder is dan die van een aantal concurrenten. 

- Voorstander van systeem met vleugelspitsen, zoals de KNVB het graag ziet.

- Wil graag bondscoach worden en is per direct beschikbaar. 

Minnen:

- Kan minder goed met sterren en vedetten omgaan dan vrijwel alle andere kandidaat-bondscoaches.

- Adriaanse heeft een heel eigen manier van werken, die niet bij iedereen in goede aarde valt. Met name de enorme discipline en regeltjes die Adriaanse hanteert, kunnen bij Oranje wel eens aversie oproepen.

- Heeft veel minder internationale ervaring dan bijvoorbeeld Koeman en Rijkaard. Was alleen met AZ succesvol in Europa, met al zijn andere teams liepen de Europese avonturen uit op een mislukking.

Bert van Marwijk

Leeftijd: 55 jaar

Clubs als speler: Go Ahead Eagles, AZ, MVV, Fortuna Sittard

Clubs als trainer: Fortuna Sittard, Feyenoord, Borussia Dortmund 

{image[246814][left-half][Van Marwijk]}Plussen:

- Rustige, evenwichtige persoonlijkheid. Zal niet snel media of spelers tegen zich in het harnas jagen.

- Heeft een clausule in zijn contract, waardoor hij te allen tijde bondscoach kan worden. Ambieert een functie bij de KNVB dus sowieso.

- Zal, in tegenstelling tot Marco van Basten, zijn schoonzoon Mark van Bommel weer bij Oranje halen.

- Staat er goed op bij de KNVB. Zou zelfs al een eerste, informele gesprek met KNVB-preses Henk Kesler gehad hebben.

Minnen:

- Staat van dienst laat te wensen over. Won weliswaar met Feyenoord de UEFA Cup, maar boekte verder niet één groot succes. Greep met Feyenoord naast alle nationale prijzen, terwijl hij Dortmund niet naar UEFA Cup-voetbal wist te loodsen.

- Geen ervaring als speler op een groot eindtoernooi. Ditzelfde argument geldt overigens ook voor Foppe de Haan, Co Adriaanse en Martin Jol.

- Kon in zijn periode bij Feyenoord niet overweg met Robin van Persie, de huidige vedette van Oranje.

- Feyenoord zou het de KNVB niet in dank afnemen, als het Van Marwijk weg zou plukken.

Foppe de Haan

Leeftijd: 64 jaar

Clubs als speler: geen

Clubs als trainer: SC Heerenveen, Jong Oranje

{image[253077][right-half][Foppe de Haan]}Plussen:

- Kent de KNVB en de KNVB kent hem.

- Weet wat het is om te werken met vertegenwoordigende elftallen en, belangrijker nog, hij weet bovendien wat het is om succes te boeken op eindtoernooien. Won met Jong Oranje tweemaal op rij goud op het EK.

- Heeft een zeer goede relatie met vrijwel alle jongere spelers.

- Zeer populair onder de fans. Tijdens de interland tegen Slovenië werd zijn naam al gescandeerd.

Minnen:

- Is internationaal gezien een 'nobody', in het buitenland zal niemand op- of omkijken als Foppe de Haan de kamer binnenkomt.

- Heeft nog niet echt met vedetten gewerkt. Bij Heerenveen en bij Jong Oranje werkte hij vooral met spelers die bezig waren om door te breken, bij Oranje zou hij voor het eerst te maken krijgen met gearriveerde sterren.

- Is pas vanaf begin september beschikbaar, omdat hij daarvoor met Jong Oranje naar de Spelen gaat.

- Henk Kesler heeft niet bepaald de indruk gewekt dat hij het ziet zitten in De Haan als bondscoach.

Martin Jol

Leeftijd: 51 jaar

Clubs als speler: FC Den Haag, Bayern München, FC Twente, West Bromwich Albion, Coventry City

Clubs als trainer: RKC Waalwijk, Roda JC, Tottenham Hotspur 

{image[247887][left-half][Martin Jol]}Plussen:

- Behaalde overal goede resultaten, zowel in de Eredivisie als in de loodzware Premier League.

- Speelde of trainde bij geen één van de topclubs, waardoor hij niet 'gekleurd' is.

- Is per direct inzetbaar, de KNVB hoeft geen contract af te kopen.

Minnen:

- Behaalde nog niet één internationaal succes. Met Tottenham speelde hij weliswaar in de UEFA Cup, maar grote resultaten bleven tijdens deze Europese campagnes uit.

- Is al afgeschreven door Henk Kesler. Tot verrassing van velen de KNVB-preses enkele weken geleden dat Jol 'geen kandidaat' was. Kan ook een afleidingsmanoeuvre zijn, maar blijft merkwaardig.

- Werd ooit door toenmalig Feyenoord-preses Jorien van den Herik al 'iets te dikkig' genoemd.

Louis van Gaal

Leeftijd: 56 jaar

Clubs als speler: FC Antwerp, Telstar, Sparta, AZ

Clubs als trainer: Ajax, FC Barcelona, KNVB, AZ 

{image[246097][right-half][Van Gaal]}Plussen:

- Kwaliteiten als trainer staan buiten kijf. Vakman pur sang.

- Heeft ervaring als bondscoach en kan derhalve geleerd hebben van de fouten die hij tussen 2000 en 2002 maakte.

- Wil dolgraag bondscoach worden, heeft zelfs een speciale clausule in zijn contract laten bouwen.

Minnen:

- Waarom zou de KNVB in zee gaan met uitgerekend de coach die op de bank zat toen Oranje voor het laatst een groot eindtoernooi (het WK van 2002) miste?

- Is er vooral goed in om spelers beter te maken. Als clubcoach kan dat, als bondscoach een stuk minder.

- Heeft weliswaar een clausule, maar kan pas medio 2009 weg bij AZ. Tot die tijd kan hij allen part-time bondscoach worden en zal hij dus een assistent vooruit moeten sturen. Niet bepaald een ideaal plaatje voor de KNVB, dus.

Guus Hiddink

Leeftijd: 61 jaar

Clubs als speler: De Graafschap, PSV, NEC

Clubs als trainer: PSV, Fenerbahce, Valencia, KNVB, Real Madrid, Real Betis, Zuid-Korea, Australië, Rusland 

{image[250371][left-half][Macro van Basten en Guus Hiddink.]}Plussen:

- Alles wat 'Guus Geluk' de laatste jaren aanraakt, verandert in goud.

- Ervaring als bondscoach Oranje, leidde de ploeg in 1998 naar de halve finale van het WK.

- Geniet enorm veel respect bij spelers, media en de buitenwereld. Tegenstanders worden al bijna bang als Hiddink bij de tegenpartij op de bank zit, aangezien de Varssevelder bijna altijd wint.

Minnen:

- Eigenlijk is er niet één minpunt te bedenken, Hiddink is de perfecte kandidaat. Het enige minpunt ligt bij hemzelf: Hiddink wil geen coach van Oranje meer worden.