Achtergrond: FIFA heeft weer gepolitiseerd toernooi

Door de protesten in Brazilië leek zelfs het verdere verloop van de Confederations Cup in gevaar te zijn. Het Braziliaanse volk is massaal in opstand gekomen tegen de misstanden, wetend dat de blik van de wereld de komende jaren op het Zuid-Amerikaanse land is gericht. Het WK van volgend jaar zal niet alleen in het teken staan van voetbal, maar ook van politieke en sociale problematiek en dat is niet voor het eerst.

“Misschien is deze wedstrijd wel wat de Brazilianen nodig hebben”, zei NOS-commentator Jeroen Grueter tijdens de spectaculaire wedstrijd Italië-Japan op de Confederations Cup. Waarschijnlijk is er meer nodig dan een boeiende pot voetbal om de demonstrerende Brazilianen op andere gedachten te brengen. Een verhoging van het tarief voor openbaar vervoer was vorige week aanleiding voor de uitbraak van massale protesten. Inmiddels is de prijsverhoging teruggedraaid, maar de demonstraties duren voort. De wereld kijkt naar Brazilië, en daar zijn de Brazilianen zich meer dan bewust van.

Brazilië meer dan een feestland

Geen nieuwe ontwikkeling

Het mechanisme van aandacht vragen voor een politiek of sociaal probleem via een eindtoernooi is niet nieuw en ook niet voorbehouden aan de gastlanden zelf. In 1978 startte het cabaretduo Freek de Jonge en Bram Vermeulen onder de naam Neerlands Hoop in Bange Dagen de ‘Actie Argentinië’, een poging om het toernooi te boycotten. Argentinië stond onder leiding van de vorige maand overleden Juntaleider Jorge Rafael Videla, die in 1976 met geweld de macht greep in Argentinië. Onder dictator Videla stierven en verdwenen er duizenden mensen. Het WK werd aangegrepen om de misdaden tegen de menselijkheid aan te kaarten. Het Nederlands elftal ging toch naar Argentinië en kwam zelfs tot de finale, maar het politieke punt was gemaakt.

Voortdurend probleem

Volgens de FIFA gaat het om de sport en politieke uitingen op en rond het veld zijn uit den boze. In de wereld van de FIFA is alles positief. De overkoepelende organisatie zal ook nu zwijgen over de demonstraties in Brazilië en verwijzen naar een groot voetbalfeest, een verbroedering van de wereld. Als de FIFA echt geen politisering van een evenement wil, kan de organisatie beter een toernooi laten organiseren door een land waar absolute armoede, extreem gewelddadig racisme en zware criminaliteit niet aan de orde van de dag zijn. Met het huidige beleid van toewijzing zal een WK altijd deels in het teken staan van de misstanden van het gastland.

Door: Stijn Keuris

Historicus en freelance-journalist