Drie wedstrijden, drie overwinningen, tien doelpunten voor, terug in de titelstrijd én een ronde verder in de beker. In zijn eerste twee weken als hoofdtrainer bij Ajax heeft John Heitinga de boel aardig op de rails gekregen. Donderdagavond slaagde hij tegen FC Twente (0-1) ook voor zijn volgens velen 'eerste serieuze test'. "Maar dat betekent niet dat wij het hele seizoen in deze samenstelling blijven spelen."

Het laatste fluitsignaal bij de ontmoeting tussen Ajax en FC Twente in speelronde 16 van de Eredivisie had nog maar net geklonken of de clubs werden tijdens de loting voor de achtste finales van de KNVB Beker aan elkaar gekoppeld. Bij FC Twente werd met een glimlach kennis gekomen van de loting. In Amsterdam had men toch graag een andere tegenstander uit de koker zien komen.

Een week eerder was de stemming misschien anders geweest. Ajax had op bezoek bij NEC weliswaar twee punten laten liggen, maar trainer Alfred Schreuder was zeker over het optreden in de eerste helft zeer te spreken. Met de herstelde Steven Berghuis, Steven Bergwijn en Mohammed Kudus terug in de selectie hoopte Schreuder voort te borduren op de eerste 45 minuten in Nijmegen. Maar in de Johan Cruijff ArenA was FC Twente heer en meester. Ajax en Schreuder hadden aan het houtwerk en een slordig FC Twente te danken dat zij niet op een ruime thuisnederlaag werden getrakteerd. Op de tribunes nam het gemor toe en het gelijkspel (0-0) tegen FC Twente bleek voor Schreuder uitstel van executie. Twaalf dagen later moest de Barnevelder alsnog zijn biezen pakken.

In de zoektocht naar een opvolger viel de keuze van de clubleiding niet op Peter Bosz of een buitenlandse naam, maar Heitinga. De ras-Ajacied die enkel ervaring had als hoofdtrainer van de beloften, kreeg de loodzware taak om de hoofdmacht uit het slop te trekken. Het is weliswaar nog kort dag en de tegenstand in de wedstrijden tegen Excelsior en SC Cambuur was niet hoog, maar de start van Heitinga als eindverantwoordelijke mocht er zijn. Zes punten, negen doelpunten voor en aanvallend voetbal. Belangrijker nog: de glimlach keerde terug.

In aanloop naar het bekerduel met FC Twente was het de grote vraag of het Ajax zou lukken om het goede gevoel vast te houden. 'Never change a winning team', dacht Heitinga. De oefenmeester koos voor dezelfde namen als in zijn eerste twee wedstrijden en die keuze pakte, na wat omzettingen in de tweede helft, goed uit. Heitinga vertelde na afloop dat hij veel waarde hecht aan vastigheden. "Die zijn heel belangrijk voor mij. De jongens die nu spelen hebben van mij het vertrouwen gekregen. Maar zij weten ook dat als ze niet goed spelen, ze worden gewisseld."

Taylor kwetsbaar op 'zes'

De opstelling van Ajax heeft de voorbije weken een aardige metamorfose ondergaan. Edson Álvarez was lang niet weg te denken van het middenveld. De Mexicaan moest de balans en restverdediging bewaken en deed dat met verve. Een schorsing voor Devyne Rensch dwong Schreuder echter om Álvarez in De Klassieker tegen Feyenoord een linie terug te zetten. Álvarez maakte in Rotterdam een dusdanig goede indruk dat Heitinga vooralsnog geen reden heeft gezien om het centrum weer op de schop te gooien.

Door een gebrek aan voetbal vanuit de achterste linie kwamen voor de winterstop ook bij Álvarez de tekortkomingen aan het licht. De Mexicaan moest té vaak de opbouw verzorgen en daar ligt simpelweg zijn kracht niet. Door Álvarez in het centrum van de verdediging te posteren, komt er op 'zes' een plekje vrij voor Kenneth Taylor. De jonge middenvelder moet de eerste opbouwfase wat soepeler laten verlopen. Maar op die positie moet je meer kunnen dan alleen de bal naar de juiste kleur spelen. En in verdedigend opzicht, zeker met veel ruimte in zijn rug, blijft Taylor heel kwetsbaar. Ook tegen FC Twente, resulterend in een gele kaart in de eerste helft.

{image[360712][right-half][]}Heitinga onder de indruk van Bassey

Na de openingstreffer van Kudus was Ajax er vooral alles aan gelegen de voorsprong over de streep te trekken. "Ook in de tweede helft hebben we bij vlagen goed voetbal laten zien. Maar je merkt op een gegeven moment dat je meer body nodig hebt, zeker in de driehoek achterin. Dat hadden we met Jurriën Timber, Calvin Bassey en Álvarez", vertelde Heitinga. Met Bassey erbij gaf Ajax in de slotfase niets meer weg. De verdediger is al vaak genoeg bestempeld als 'miskoop', maar Heitinga heeft een hoge pet van hem op. "Hij is misschien wel onze beste verdediger. Zeker met Timber achterin, als je het écht over verdedigen hebt. Edson (Álvarez, red.) kan daar natuurlijk heel goed spelen, maar ik weet ook dat hij een hele goede verdedigende middenvelder is."

Het valt daarom niet uit te sluiten dat Heitinga uiteindelijk toch kiest voor Álvarez op het middenveld. Tegen FC Twente toonde de Mexicaan zich als centrumverdediger een aantal keer zeer kwetsbaar. Zo ontsnapte hij in de eerste helft nog aan een straf nadat hij de rappe Virgil Misidjan naar de grond probeerde te werken. Vooral met het tweeluik met Union Berlin in de tussenronde van de Europa League in aantocht is het interessant om te zien welke keuzes Heitinga gaat maken. Dat hij in zijn eerste drie wedstrijden met dezelfde elf is begonnen, betekent volgens de trainer niet dat hij de rest van het seizoen in deze samenstelling blijft spelen. Ajax boekte in Enschede weliswaar de derde zege op rij won eindelijk een topper, maar het bekerduel heeft de puzzel voor Heitinga er zeker niet makkelijker op gemaakt. De eerste helft bewees dat er nog genoeg werk aan de winkel is.

Lees ook: Heitinga stipt pijnpunt Ajax aan: "Dát moet uit ons spel"

Wijndal

Waar Heitinga zich de komende tijd mogelijk wat minder zorgen om zal maken, is de invulling van de backposities. Schreuder koos in de eerste wedstrijden na de winterstop voor de kwetsbare Jorge Sánchez en Bassey, onder Heitinga kunnen Owen Wijndal en Rensch voorlopig rekenen op een basisplaats. Wijndal toonde zich in Enschede eindelijk de linksback die hij in zijn AZ-periode zo vaak was. "We weten allemaal wat hij kan. We moeten hem terugbrengen naar dat niveau. Je ziet dat hij weer met vertrouwen speelt", zei Heitinga. "Ik zie hem ook steeds vaker op de achterlijn, dus dat betekent dat de overlap en timing goed zijn. Als speler gaat het er uiteindelijk om dat je wedstrijden gaat spelen. Dan kom je vanzelf wel weer in je kracht", besloot de oefenmeester.

Door: Thijs Meijaard