De nieuwe opzet voor de Champions League - vanaf 2018 bestaat de helft van het deelnemersveld uit teams uit de vier grote competities (nu Engeland, Spanje, Duitsland en Italië) - stuitte donderdag op weerstand van het overkoepelende orgaan van de Europese voetbalcompetities (EPFL). Deze partij vreest dat de kloof tussen de topclubs en de rest van Europa straks alleen maar groter wordt. FCUpdate.nl gaat aan de hand van foto's terug in de tijd, toen de kleinere voetballanden ook nog meetelden in Europa.

[photo,100628,left,]

Met vier Europese titels is Ajax, na Real Madrid (elf stuks), AC Milan (zeven), Bayern München, Liverpool en FC Barcelona (allen vijf), toch nog de op vijf na succesvolste club van het continent. De laatste eindzege van de Amsterdammers dateert echter alweer van 1995 (foto), toen AC Milan in Wenen in de finale met 1-0 werd verslagen. Sinds de eeuwwisseling is overwintering in het miljoenenbal al heel wat voor Nederland, laat staan het bereiken van bijvoorbeeld de halve finales. Dat laatste lukte sindsdien nog maar één keer: PSV in het seizoen 2004/2005.

[photo,100629,left,]

Naast de vier titels van Ajax waren Feyenoord (1970, kopfoto) en PSV (1988, foto) namens Nederland allebei één keer de beste van Europa. Met in totaal zes eindzeges staat ons land nog wel vijfde in het landenklassement. Spanje (zestien stuks), Italië en Engeland (beide twaalf) staan ver boven Nederland, maar het gat naar nummer vier Duitsland is niet eens heel groot: zeven om zes. Daartegenover staat wel dat de Duitsers tien keer de runner-up leverden, Nederland deed dat slechts tweemaal (Ajax in 1969 en 1996).

[photo,100626,left,]

Hoewel Nederland qua titels dus nog redelijk in de buurt staat van de Duitsers moet wel gezegd worden dat in de afgelopen twaalf seizoenen de CL-finalisten altijd uit Engeland, Spanje, Italië of Duitsland kwamen. De laatste keer dat een team uit een ander land de eindstrijd haalde, was in het seizoen 2003/2004. Toen waren het er zelfs twee: FC Porto en AS Monaco. De Portugezen wonnen met 3-0 (foto).

[photo,100625,left,]

Clubs uit Frankrijk en Portugal zijn de enige teams die de 'grote vier' nog enige tegengas kunnen geven, met hier en daar een kwartfinaleplaats. De laatste maal dat een ploeg uit een ander land tot de laatste acht reikte, was Galatasaray in het seizoen 2012/2013. Wat er een jaargang eerder gebeurde, was nog verrassander. APOEL Nicosia (foto) speelde zich destijds in de kwartfinales. In een poule met Zenit, Porto en Shaktar Donetsk eindigden de Cyprioten bovenaan, waarna ze in de achtste finales afrekenden met Lyon, dat Ajax in de groepsfase op dubieuze wijze voor was gebleven. APOEL was bij de laatste acht wel kansloos tegen Real Madrid (0-3, 2-5).

[photo,100624,left,]

Kleinere landen die ver komen in het belangrijkste voetbaltoernooi van Europa, het was in het verleden een stuk gebruikelijker. Neem het seizoen 1992/1993, de eerste editie van de Champions League en het jaar waarin Marseille Frankrijk de eerste en enige titel van het land tot dusver bezorgde (foto). Destijds bestond het hoofdtoernooi nog uit acht teams (twee groepen van vier) en Duitsland, Engeland en Spanje zaten daar niet eens bij. De Duitse vertegenwoordiger Stuttgart strandde in de eerste voorronde tegen het Engelse Leeds United, dat een schifting later zelf boog voor Glasgow Rangers. FC Barcelona redde het in de tweede en laatste voorronde niet tegen CSKA Moskou.

[photo,100622,left,]

Kijken we naar het seizoen 1996/1997, toen Ajax de halve finales haalde, dan zien we bijvoorbeeld Rosenborg BK terug bij de laatste acht. De Noren wisten in de groepsfase onder meer AC Milan voor te blijven. Een jaar later reikte Dinamo Kiev ten koste van onder meer Newcastle United én FC Barcelona tot de laatste acht. Het seizoen daarop kwamen de Oekraïners zelfs tot de halve eindstrijd. Aan de hand van topscorer Andriy Shevchenko werden onder meer Arsenal (groepsfase) en Real Madrid (kwartfinale, foto) afgetroefd.

[photo,100623,left,]

Als we het Europa Cup 1-tijdperk erbij pakken, dan zijn zelfs finalisten of winnaars uit kleinere landen geen uitzondering. Neem bijvoorbeeld, naast de Nederlandse successen, de vijf finales van Benfica (twee titels) in de jaren zestig, de finaleplaatsen van Club Brugge en Malmö FF in respectievelijk 1978 en 1979 of de Oost-Europese eindzeges van Rode Ster Belgrado (1991) en Steaua Boekarest (1986, foto uit jubileumduel, origineel beeldmateriaal niet beschikbaar). De Roemenen rekenden in de eindstrijd na strafschoppen af met FC Barcelona. Hun route naar de finale (Vejle (Den), Honved Boedapest (Hon), Kuusysi (Fin) en Anderlecht (Bel)) laat mooi zien dat Europa's grootste clubtoernooi toen nog écht een feestje van het hele continent was, in plaats van een commercieel bolwerk.