Buitenspel afschaffen, het klinkt als een enorme verandering voor het voetbal. Mede daarom kreeg Marco van Basten een vrachtlading kritiek over zich heen, toen hij dit idee vorige week opperde. In een uitgebreid interview met het AD gaat de voormalig Oranje-topschutter inhoudelijk veel dieper in op het discussiepunt.

Van Basten benadrukt dat hij stof wil doen opwaaien, in plaats van dat hij het idee meteen wil doordrukken. "Ik heb al langer de overtuiging dat voetbal aantrekkelijker en eerlijker wordt zonder buitenspel. Volgens mij kan ik elk tegenargument goed weerleggen", aldus Van Basten. "Op korte termijn wordt de buitenspelregel echt niet opeens afgeschaft. Maar voordat het zomaar van tafel wordt geveegd, onderzoek het eerst eens goed. Leg de argumenten naast elkaar, op een constructieve manier. Als ik daar de aanjager in moet zijn: prima. Laat de discussie maar komen", zegt de 'Chief Technical Development Officer' van de FIFA tegen het Algemeen Dagblad.

Dat weerleggen doet hij dan ook, nadat hij criticasters als Jürgen Klopp en Arsène Wenger al van repliek diende. Van Basten reageert onder meer op de stelling dat pressie spelen niet meer zou kunnen met het afschaffen van buitenspel, iets wat Jordi Cruijff ook vindt en diens vader Johan ook vond. "Daar geloof ik dus niet in. Ook nu al kan de verdedigende ploeg een snelle aanvaller op de middenlijn zetten. Die staat met zijn gezicht richting de goal, dus in de goede looprichting. Zonder buitenspel kun je die spits hooguit een meter of vijftien dieper zetten, maar niet veel verder. Het is hartstikke moeilijk om die bal - onder druk - op de goede plek te krijgen. Een bal van zestien naar zestien schieten: dat is in de praktijk zo goed als onmogelijk. En dan heb je de keeper en de laatste man nog, die de situatie positioneel kunnen verdedigen. Op details zal er best wat veranderen, maar dat je geen pressie meer kunt spelen? Flauwekul!"

Ook het standpunt dat het schrappen van buitenspel in het voordeel van de mindere helden zou zijn, vindt Van Basten onzin. Hij beaamt dat er meer ruimtes kunnen ontstaan, maar vindt dat meer een voordeel voor de aanvallende ploegen. "Kijk eens naar hoe er nu verdedigd wordt: het is een soort handbal geworden, in heel kleine ruimtes. Zonder buitenspel hebben aanvallers juist méér vrijheid om achter een gesloten verdediging te duiken. Het biedt aanvallend veel meer opties tot variatie", aldus Van Basten, die verzeker dat de steekpass een uitstekend middel zal blijven. "Je zult juist méér steekballen gaan zien. Het wordt hooguit iets makkelijker om 'm te geven."

Ook zal de zestien meter niet helemaal volgepakt zijn, denkt Van Basten. "Zonder buitenspel zullen defensies wellicht iets meer worden teruggedrongen, maar ook dat zal in de praktijk volgens mij meevallen. Al zeg ik er met nadruk bij: natuurlijk zul je dingen goed moeten testen, over een langere serie duels", stelt Van Basten. Hij denkt dat het afschaffen van buitenspel veel discussie wegneemt. "Als je ziet hoeveel doelpunten er jaarlijks worden afgekeurd, dan lijkt het me bovendien vrij logisch dat er meer goals zullen vallen. Meer sensatie dus, en minder ergernis", aldus de FIFA-adviseur, die snapt dat de barrière voor velen groot is. "Mensen houden niet van verandering, en ik begrijp dat ook. Voetbal moet wel voetbal blijven. Maar ik geloof gewoon niet dat alles opeens compleet anders wordt als je zonder buitenspel gaat spelen."