Een dolle achtbaanrit met weinig ups: dit was het jaar van Ajax

Tumultueus, chaotisch, rumoerig, turbulent, bewogen. Als er één club in Nederland is die blij zal zijn dat de jaarwisseling voor de deur staat, dan is dat Ajax. De Amsterdammers kroonden zich onder leiding van Erik ten Hag weliswaar voor de 36e keer in de historie tot kampioen van Nederland, maar sinds de trainerswissel gaat het eigenlijk van kwaad tot erger. Met Alfred Schreuder aan het roer beleefde Ajax een pijnlijk Champions League-avontuur en moet het Feyenoord voor zich dulden op de ranglijst. Maar ook buiten het veld was het onrustig. FCUpdate.nl blikt terug op het jaar in de hoofdstad.

Was de bal wel of niet over de lijn?

Door het hectische slot zou je bijna vergeten dat Ajax 'gewoon' een uitstekend begin van dit kalenderjaar beleefde. De Amsterdammers starten weliswaar als nummer twee aan de tweede seizoenshelft, maar in de tweede speelronde werd de koppositie alweer heroverd. Na de 0-3 overwinning op FC Utrecht was Ajax ook te sterk voor directe concurrent PSV: 1-2. In Eindhoven schrikt men nog weleens wakker van die nederlaag. Niet in de laatste plaats omdat de winnende treffer van Noussair Mazraoui zeer discutabel was. In aanloop naar die treffer leek de bal immers de zijlijn te zijn gepasseerd. Scheidsrechter Danny Makkelie en de VAR wilden echter van niets weten en wezen na een heerlijke uithaal van Mazraoui naar de middenstip. Ajax was voor de tweede keer in het seizoen 2021-2022 te sterk voor PSV en deelde daarmee een serieuze tik uit in de titelstrijd.

Twee weken na de belangrijke overwinning in Eindhoven kreeg Ajax de kans om verder uit te lopen op PSV. De Eindhovenaren verloren op 5 februari met 1-2 van  AZ, terwijl Ajax een dag later in actie kwam tegen Heracles Almelo. De wedstrijd in Almelo eindigde een paar maanden eerder nog in een doelpuntloos gelijkspel. Ajax was dus op haar hoede. Maar in de Johan Cruijff ArenA had Heracles een stuk minder te vertellen. De Amsterdammers deden wat zij moesten doen: winnen (3-0) en de voorsprong op PSV vergroten tot vijf punten.

Iedereen wiens hart rood-wit kleurt leek met een heerlijk gevoel te gaan slapen. Maar daar stak een bericht uit de Johan Cruijff ArenA 's avonds laat een stokje voor. 'Directeur voetbalzaken Overmars vertrekt per direct bij Ajax. (…) Het gedurende een langere periode versturen van grensoverschrijdende berichten aan meerdere vrouwelijke collega's ligt ten grondslag aan zijn besluit om te stoppen', klonk het. Zo zat Ajax plots zonder haar technisch directeur. En niet zomaar eentje. Overmars had een enorm aandeel in zowel het nationale als internationale succes van de club. Zijn vertrek kwam dan ook keihard aan in Amsterdam. Waar Overmars nog geen twee maanden later in Antwerp FC een nieuwe werkgever vond, daar heeft Ajax nog altijd geen opvolger gepresenteerd. Een deel van de achterban roept zelfs om de terugkeer van Overmars... 

Pijnlijke Champions League-uitschakeling tegen Benfica

De exit van Overmars zorgde er in eerste instantie niet voor dat Ajax minder ging voetballen. Integendeel zelfs. Vitesse én FC Twente werden in de Johan Cruijff ArenA naar een kansloze 5-0 nederlaag gespeeld. Daarmee werkte de ploeg van Ten Hag verder aan het zelfvertrouwen in aanloop naar de dubbele ontmoeting met Benfica in de achtste finales van de Champions League. Ajax had een historische groepsfase van het miljardenbal achter de rug. Borussia Dortmund werd opgerold in Amsterdam én verslagen in het Signal Iduna Park en ook Sporting Portugal en Besiktas moesten eraan geloven. In de hoofdstad begon men stiekem te dromen van een herhaling van de fantastische campagne in het seizoen 2018-2019, toen Ajax zich op een haar na plaatste voor de finale.

De Amsterdammers werden tijdens de loting voor de achtste finales gekoppeld aan Benfica en dat moest toch te doen zijn. Dat was de algemene stemming althans. Maar tijdens de heenwedstrijd in Lissabon werd meteen duidelijk dat Ajax zeker niet op haar sloffen de kwartfinales zou bereiken. Na de 2-2 in Portugal moest Ajax op eigen veld nog flink aan de bak. De return in de Johan Cruijff ArenA eindigde echter in een enorme teleurstelling. Ajax had de hele wedstrijd de bal en de beste mogelijkheden, maar zoals wel vaker was één moment van onoplettendheid voor de tegenstander voldoende om de nekslag uit te delen. André Onana zat mis bij een vrije trap, waarna hij de bal via het hoofd van Darwin Núñez in het doel zag belanden. Ajax kwam die tik niet meer te boven en lag uit het miljardenbal.

PSV wint in De Kuip

Ajax won een paar dagen na de uitschakeling in de Champions League weliswaar met 3-2 van Feyenoord, maar het verlies tegen Benfica had het zelfvertrouwen overduidelijk niet goed gedaan. Waar Ajax eerst nog overtuigend wist te winnen van onder meer FC Utrecht, Heracles Almelo en FC Twente, daar werd in april heel moeizaam afgerekend met FC Groningen en Sparta. Acht dagen na de nipte 2-1 zege op Sparta stond in De Kuip de bekerfinale tussen PSV en Ajax op het programma. Het was voor de Amsterdammers het uitgelezen moment om het zelfvertrouwen een boost te geven.

De start van Ajax was uitstekend. Ryan Gravenberch schoot zijn ploeg op voorsprong. De ploeg van Ten Hag leek voor het rustsignaal ook nog op 0-2 te komen, maar een treffer van Mazraoui werd afgekeurd wegens buitenspel. In de tweede helft ging het vervolgens helemaal mis voor de Amsterdammers. Na vijf dramatische openingsminuten stond het 2-1 voor PSV. Ajax kwam de achterstand niet meer te boven en moest de dennenappel aan de Eindhovenaren laten.

Ajax wordt voor de 36e keer landskampioen 

De overwinning in de bekerfinale was voor PSV een enorme boost in de titelstrijd. Ajax snakte inmiddels naar het einde. Een paar dagen na het verlies in De Kuip maakte Ajax bekend dat Ten Hag na het seizoen de overstap zou maken naar Manchester United. Een mooie beloning voor de Tukker, die na een moeizame start Ajax haar gezicht had teruggegeven. Ten Hag was echter nog niet klaar in Amsterdam. Hij moest Ajax eerst nog 'even' kampioen maken. Van harte ging het echter ook in de laatste wedstrijden niet en er was zelfs hulp van Feyenoord voor nodig, maar Ajax kroonde zich op 11 mei toch voor de 36e keer in de clubhistorie tot nummer één van Nederland. Sc Heerenveen werd met 5-0 verslagen en daarmee kreeg het seizoen alsnog een fraai slot.

Een tumultueuze transferzomer

Het vertrek van Ten Hag naar Manchester United bleek het startsein voor een bizarre transferzomer in Amsterdam. De goede prestaties van Ajax in vooral de groepsfase van de Champions League waren niet onopgemerkt gebleven. Lisandro Martínez, Sébastien Haller, Gravenberch en Mazraoui maakten allemaal de overstap naar de Europese top. Nicolas Tagliafico en Onana trokken eveneens de deur van de Johan Cruijff ArenA achter zich dicht. Als klap op de vuurpijl, maar tot grote ergernis van Schreuder, de opvolger van Ten Hag, ging Antony eind augustus voor een slordige 95 miljoen euro Ten Hag achterna.

Lees ook: Records aan diggelen: Ajax bevestigt transfer Antony naar United

Zonder Overmars en Ten Hag, maar met Gerry Hamstra en Klaas-Jan Huntelaar als technisch duo, ging Ajax op zoek naar versterking. De Amsterdammers lieten flink van zich horen op de transfermarkt. Steven Bergwijn kwam voor een recordbedrag terug naar Amsterdam. Ook voor Calvin Bassey, Brian Brobbey en Owen Wijndal werd flink de portemonnee getrokken. Ajax gaf uiteindelijk ruim honderd miljoen euro uit aan nieuwe spelers. Tel daar de aanstelling van Schreuder als opvolger van Ten Hag bij op en je kon gerust spreken van een 'nieuw' Ajax. Gek genoeg wisten de Amsterdammers de schade nog enigszins te beperken. Edson Álvarez en Mohammed Kudus hoopten op de valreep nog een transfer te forceren, maar Ajax weigerde daaraan mee te werken.

Europese recordnederlaag

Ajax had er goed aan gedaan Kudus niet te laten gaan. De Ghanees kreeg tijdens het eerste groepsduel in de Champions League met Rangers FC het vertrouwen van Schreuder. Niet als middenvelder, maar als centrumspits. Kudus betaalde het vertrouwen van de coach terug met een uitstekend optreden en een geweldige treffer. Daarmee had hij een groot aandeel in de 4-0 zege op de Schotten en de uitstekende start in het miljardenbal. Een passend vervolg kwam er echter niet. Kudus bleef weliswaar scoren, maar zowel Liverpool als Napoli bleek een paar maatjes te groot voor Ajax.

Vooral de thuisnederlaag tegen Napoli zal nog lang pijn blijven doen in de hoofdstad. Ajax schoot via een vroege treffer van Kudus nog wel uit de startblokken, maar wat er in de daaropvolgende 81 minuten gebeurde, was ongekend. De Ajacieden werden aan alle kanten voorbijgelopen, op elke centimeter van het veld afgetroefd en in elke hoek te kijk gezet door de Italianen. De Napolitaanse dominantie leidde uiteindelijk tot een historische 1-6 nederlaag voor Ajax. De wedstrijd in Napels werd eveneens een deceptie, waarna de verliespartij tegen Liverpool (0-3) definitief een einde maakte aan het Champions League-avontuur. De Amsterdammers zijn na de winterstop actief in de Europa League.

Het mislukte huwelijk met Ihattaren

Ajax baarde begin dit kalenderjaar opzien door Mohamed Ihattaren terug naar Nederland te halen. De linkspoot had een paar maanden eerder de overstap gemaakt van PSV naar Juventus, dat hem meteen verhuurde aan Sampdoria. Ihattaren verdween in Italië echter van de radar. Ajax had goede hoop de creatieveling weer aan het voetballen te krijgen. Ihattaren maakte op 1 april bij Jong Ajax zijn rentree op de Nederlandse velden en was drie dagen later voor het eerst trefzeker in Ajax-shirt. Op 25 april scoorde hij zelfs drie keer tegen VVV-Venlo.

Ihattaren was op de weg terug. Dat vond ook Ten Hag, die de voetballer 'beloonde' met een korte invalbeurt tijdens de verloren bekerfinale tegen PSV. Maar wie dacht dat Ihattaren nog veel meer minuten zou gaan maken in de Amsterdamse hoofdmacht, kwam bedrogen uit. Na een veelbelovende start van de voorbereiding verdween Ihattaren opnieuw van de radar. Had hij onenigheid met Schreuder? Was hij toch niet fit genoeg? Nee, volgens De Telegraaf had Ihattaren 'last van bedreigingen en intimidatie', meldde de krant op 18 juli. Het zou gaan om bedreigingen uit het criminele circuit. 

Vier maanden later werd Ihattaren gearresteerd wegens een 'ernstige bedreiging'. Op dat moment wist hij al dat zijn toekomst niet bij Ajax lag. Op 31 oktober maakten de Amsterdammers immers bekend dat de huurtermijn niet wordt verlengd.

Ook binnen de lijnen was het onrustig in Amsterdam. De eerste zes competitieduels werden weliswaar allemaal gewonnen, maar na de nederlaag in en tegen Liverpool in de Champions League ging het van kwaad tot erger. Ajax won nadien enkel nog van FC Volendam, Excelsior, RKC Waalwijk en Rangers FC. In de Eredivisie speelden de Amsterdammers gelijk tegen Go Ahead Eagles en Vitesse en gingen ze onderuit tegen AZ en PSV. De grootste klap kreeg de ploeg van Schreuder echter in de laatste speelronde van de eerste seizoenshelft. Ajax ging op bezoek bij FC Emmen weliswaar rusten met een 1-3 voorsprong, maar na een rampzalige tweede helft mocht het nog blij zijn met een 3-3 gelijkspel. "We hebben de hele tweede helft achter FC Emmen aangelopen, ik heb geen flauw idee wat we deden. Dit kan gewoon niet, dit is schandalig", vatte Bergwijn niet enkel het optreden in Emmen, maar ook een groot deel van het kalenderjaar samen voor Ajax. Op de valreep kwam Ajax nóg een keer negatief in het nieuws. De transfervrije breuk met clubicoon Daley Blind stuitte op veel kritiek. Het paste pijnlijk genoeg naadloos in het belabberde jaar dat Ajax beleefde.