Trainer Henk ten Cate van Ajax keek zondagmiddag in de verloren uitwedstrijd bij Vitesse (4-2) voor de zoveelste keer dit seizoen machteloos toe hoe zijn ploeg een uitstekende eerste aan een bedroevend slechte tweede helft koppelde.

"Ik waande mij in een speeltuin", stamelde de oefenmeester, nadat Ajax na rust een voorsprong van 2-0 kinderlijk had verspeeld. "Dit heeft helemaal niets met voetballen te maken. Dit is een kwestie van mentaliteit. Misschien is dit probleem wel chronisch. Mijn voorgangers hebben het namelijk ook niet kunnen oplossen."

Ten Cate: "Sommige spelers hebben last van zelfoverschatting. Ze hebben niet echt de wil om te winnen. Je wint een duel niet met frivoliteiten. Dat moeten ze nu toch wel weten. Dit speelt echter al zo lang. Misschien leren ze het wel nooit en komen ze tekort voor de top. Dat zou ook heel goed kunnen."

Naar slecht voorbeeld van eerdere duels met FC Kopenhagen, PSV en AZ gaf Ajax een ogenschijnlijk gewonnen wedstrijd helemaal uit handen. De Amsterdammers kwamen voor rust volstrekt verdiend op voorsprong door treffers van Zdenek Grygera en Tom de Mul.

"Vitesse heeft in de eerste helft geen kans gehad", aldus Ten Cate. "Dat hebben we zeker niet", erkende de winnende trainer Aad de Mos. "Dat was misschien wel ons geluk. Ik heb mijn spelers in de rust verteld dat Ajacieden wel eens de neiging hebben om te makkelijk te voetballen. Dat was ook nu het geval. Dat hebben we afgestraft."

Vitesse stond door treffers van Danko Lazovic en Mads Junker al in de 51e minuut op gelijke hoogte. Fred Benson en Youssouf Hersi bezorgden de thuisclub in de slotfase de op basis van de tweede helft dikverdiende overwinning.

"Het begon allemaal al voor rust", mopperde Ten Cate. "Sneijder wil met een hakballetje scoren. Tom de Mul ging plotseling ballen met de buitenkant van zijn voet trappen. Natuurlijk heb ik ze dat in de rust laten weten. Het heeft echter niet geholpen."

Ten Cate: "Zagen jullie hoe afwezig Emanuelson er na rust bij liep? Hetzelfde gold voor Babel. Hoe dat kan? Ik weet het niet. Ik moet het wel oplossen. Daar ben ik voor aangetrokken. Ik wil nog geen spelers afschrijven maar het moet wel anders. Dit kan niet."

Hedwiges Maduro heeft het voorlopig verprutst bij zijn trainer. "Ik moest hem brengen omdat Roger geblesseerd raakte", stelde Ten Cate. "Maar ik wilde hem ook weer wisselen. Hij mocht blijven staan omdat Gabri de rode kaart kreeg. Anders had ik hem weer van het veld gehaald."

Maduro was nog niet zo lang geleden basisspeler bij het Nederlands elftal. "Maar daar speelt hij ook niet meer", aldus Ten Cate. "Nu zie je ook waarom hij bij mij weinig voetbalt. Je wint een wedstrijd niet vanzelf. Je moet voor een zege vechten."

Ten Cate verwacht niet dat hij zijn ploeg in de winterstop nog kan versterken. "Leonardo komt al. De middenvelder die we al zo lang zoeken, is niet voor handen. We moeten met z'n allen verder. Mijn spelers kunnen goed voetballen. Toch zullen ze anders moeten gaan denken. Anders redden we het niet. Ik besef heel goed dat wij heel veel mensen een nare Kerst hebben bezorgd."