Hoogleraar waarschuwt Ajax tijdens crisis voor nostalgische gevoelens

Ajax kan de huidige crisis niet oplossen met nostalgie, zo vertelt Ad Vingerhoets, emeritus hoogleraar emoties en welbevinden aan de Universiteit Tilburg, aan de NOS. De professor stelt dat het logisch is dat de Amsterdammers teruggrijpen naar het verleden, maar waarschuwt dat dit geen garantie voor de toekomst biedt.

Ajax verkeert momenteel in crisis. De Amsterdammers namen vorige week afscheid van hoofdtrainer John Heitinga wegens tegenvallende resultaten, terwijl Alex Kroes zijn functie als technisch directeur ter beschikking stelde. De afgelopen week werd er in de Johan Cruijff ArenA met weemoed teruggekeken op seizoen 2018/19, toen de halve finale van de Champions League werd bereikt. Dat de namen van Erik ten Hag en Marc Overmars rondgingen als mogelijke opvolgers van Heitinga en Kroes, is dan ook niet vreemd te noemen.

“Dit is meer een terugverlangen naar vroeger”, geeft Vingerhoets aan. “Omdat toen alles beter was of dat soort sentimenten.” De hoogleraar waarschuwt Ajax voor deze gedachte. “Dat soort gevoelens hangt meer samen met conservatisme, niet openstaan voor veranderingen en vernieuwingen.” Dat men in de zoektocht naar een oplossing teruggrijpt op een recente succesperiode, vindt Vingerhoets logisch. “Maar dat biedt geen garantie voor de toekomst.”

De afgelopen tijd hebben ook verschillende namen van oud-spelers de revue gepasseerd. Zo werden Daley Blind, Dusan Tadic, Hakim Ziyech, Donny van de Beek en Nicolás Tagliafico allen gelinkt aan een terugkeer naar de Johan Cruijff ArenA. Uiteindelijk werd alleen Kasper Dolberg teruggehaald. “Op zich is het voor een mens niet raar om terug te vallen op het verleden”, stelt Vingerhoets, die aangeeft dat mensen hiervan kunnen leren. “Maar dat werkt veel beter op individueel niveau dan op groepsniveau, omdat je dan ook te maken hebt met de complexe groepsdynamiek.”

Terugblik op verleden gebeurt door roze bril

Anouk Smeekes, hoofddocent Interdisciplinaire sociale wetenschap aan de Universiteit Utrecht, stelt dat Ajacieden die weemoedig aan succesperiodes denken, vaak alleen aan de positieve aspecten van die tijd denken. “Nostalgie gaat daarmee over het bekijken van het verleden door een roze bril; de mooie dingen worden eruit gepikt, daar verlangt men naar terug, de minder mooie kanten worden onder het tapijt geschoven. Als iemand nostalgisch over het verleden van een land of voetbalclub spreekt, is het altijd goed om jezelf af te vragen of dit wel het hele plaatje is. Worden de positieve dingen niet te veel opgehemeld? Waren er in het verleden niet ook dingen die minder goed gingen?”