De KNVB lanceerde eind 2018 de veranderagenda voor de Eredivisie, met daarop een aantal veranderingen die het Nederlandse voetbal naar een hoger niveau moest tillen. Wat is er allemaal veranderd en is het positief uitgepakt? FCUpdate.nl zoomt in deel I in op de gevolgen van de veranderagenda, te beginnen op het onderwerp: de nieuwe competitie-opzet.

Voor je gaat lezen

Veranderagenda-punt: Verandering van de opzet in competitie betaald voetbal aangaand nieuwe promotie- degradatieregeling

Aan het woord komen: Frank van Mosselveld (algemeen directeur RKC Waalwijk) & Henk de Jong (trainer SC Cambuur) en de rol van de KNVB wordt beschreven

CED (Coöperatie Eerste Divisie): de CED behartigt de belangen van alle clubs uitkomend in de Eerste Divisie in het algemeen en de gemeenschappelijke commerciële belangen in het bijzonder. 

Sinds het begin van het seizoen 2019/2020 is er in de Eredivisie en Eerste Divisie een nieuwe promotie- en degradatieregeling. Waar er in de Eredivisie voorheen maar één ploeg rechtstreeks degradeerde, zijn dat er sinds dit seizoen twee. Hierdoor speelt alleen de nummer zestien van de Eredivisie nog om lijfsbehoud in de play-offs en degraderen de nummers zeventien en achttien rechtstreeks naar de Eerste Divisie. Vanuit die competitie promoveren daardoor zowel de nummer één als de nummer twee op de ranglijst, waar dit eerder alleen nog de kampioen was.

De periodekampioenen en de twee beste KKD-ploegen die níet promoveren én geen periodetitel hebben, dingen mee naar promotie naar de Eredivisie in de play-offs. De KNVB is van mening dat deze maatregel een positief effect heeft op de kwaliteit van de Nederlandse competities, omdat zo de kans groter is dat betere teams op het hoogste niveau spelen.

{image[329915][right-half][]}RKC Waalwijk was de uitzondering

Een ploeg die zeker met deze maatregel te maken gaat krijgen, is RKC Waalwijk. De Brabanders promoveerden vorig jaar juist met het nodige geluk via de play-offs naar de Eredivisie. Met de nieuwe regels, had RKC niet eens meegedaan in de play-offs en dat was bij de start wel te merken. De Waalwijkers pakten in de eerste elf wedstrijden slechts één punt en dat is niet geheel onlogisch gezien het feit dat de ploeg vorig seizoen achtste werd in de Eerste Divisie. Voor de winterstop kende het weliswaar een betere periode en pakte het punten, maar het staat nog altijd op de laatste plaats in de Eredivisie.

Ondanks het feit dat RKC Waalwijk als nummer acht promoveerde, onderaan staan en er dus twee ploegen degraderen, hield Frank van Mosselveld, algemeen directeur van RKC Waalwijk, beleidsmatig geen extra rekening met de nieuwe competitie-opzet. "Nee, uiteindelijk wil je de onderste drie plekken altijd vermijden. Ook de play-offs wil je niet spelen, dus je daar moet gewoon boven eindigen. Voor ons veranderde er aan het begin van het seizoen dus eigenlijk heel weinig. Ook qua personeel en technische staf doen wij niks anders dan wanneer er één ploeg was gedegradeerd."

En ondanks die moeizame start en het feit dat er twee clubs degraderen, is Van Mosselveld nog vol vertrouwen in een goede afloop. "Wij willen op Eredivisie-niveau spelen. Een plek waar spelers zichzelf kunnen ontwikkelen en dan weer een volgende stap kunnen maken. Het is nu nog te vroeg om conclusies te trekken. Wij staan voor de volle honderd procent achter ons beleid."

De voormalig profvoetballer weet dat het een lastige opgave wordt om (rechtstreekse) handhaving af te dwingen, maar blijft achter de keuze om als club vóór de nieuwe promotie- en degradatieregeling te stemmen. "Als je gaat kijken naar de afgelopen jaren gingen er eigenlijk standaard drie teams de Eredivisie uit en kwamen er dus ook drie vanuit de Eerste Divisie bij. Nu krijgt die nummer zeventien de kans niet meer om zich te handhaven. Het positieve daarvan is wel dat de beste twee teams uit de Eerste Divisie promoveren, voorheen werd je tweede en dan moest je alsnog een hele zware weg afleggen. Dus je krijgt nu wel de beste teams in de Eredivisie."

De evaluatie van de nieuwe opzet vindt pas plaats na drie seizoenen, maar Van Mosselveld verwacht niet dat er nog iets aan verandert in de toekomst. "Ik denk dat deze regeling zeker blijft. Misschien dat ze het aantal teams willen veranderen en terug willen brengen naar zestien. Dat voorstel komt elke drie jaar voorbij, maar ik moet nog steeds iemand vinden die denkt dat een competitie met zestien teams sterker is dan een competitie met achttien teams. Ik ben gewoon voorstander van hoe de situatie nu is, ondanks dat wij misschien vaak in die rol van degradatiekandidaat zitten", besluit hij.

{image[338528][left-half][]}SC Cambuur ook voorstander

Waar het voor de Eredivisie-clubs met twee rechtstreeks degradanten moeilijker is geworden om te handhaven, is het voor de Eerste Divisie-clubs juist relatief makkelijker met twee rechtstreekse promovendi. Henk de Jong gaat met SC Cambuur momenteel aan kop in de Eerste Divisie en doet zo volop mee in de strijd om de rechtstreekse promotie. De coach, die eerder al kampioen werd en ook degradeerde uit de Eredivisie met De Graafschap in de oude regeling, is groot voorstander van het initiatief. "Ik vind het prachtig voor het verbeteren van het voetbal. Het komt de spanning alleen maar ten goede. Wij werden hier, en dan spreek ik ook vanuit de directie, heel erg blij van", vertelt de immer positieve De Jong op geheel eigen, enthousiaste wijze. "In het buitenland gaan er ook vaak drie of twee ploegen direct uit. Internationaal moeten we mee met de top, door dit soort acties sluit je ook weer aan."

De Jong was voorafgaand aan het seizoen al goed op de hoogte van de nieuwe regeling en sprak erover met de directie en zijn staf. "Wij hebben het er wel over gehad, ja. Het is een extra kans, de worst die je wordt voorgehouden is veel aantrekkelijker. In onze selectie hebben wij ook bewust gekozen voor kwaliteit in plaats van kwantiteit. Onze selectie is misschien wel niet zo breed, maar we hebben wel alleen maar kwaliteit. Dat hebben we bewust gedaan."

De 55-jarige trainer denkt dat clubs in het midden van het seizoen ook meer rekening met de nieuwe regeling hebben gehouden, bijvoorbeeld met de winterse transfers. "Op een gegeven moment heb je waarschijnlijk al door dat je gaat promoveren. Nu voel je het iets meer aankomen. Bij het promoveren via de play-offs kan het je in zes wedstrijden mee zitten en dan zit je ineens in de Eredivisie: kijk maar naar RKC vorig seizoen. Nu moet je het over een heel seizoen laten zien. Dat is veel beter", stelt De Jong. 

{image[265385][right-half][KNVB logo zeist]}Rol van de KNVB

De KNVB gaat de situatie na drie jaar evalueren, maar intussen heeft de voetbalbond al veel positieve geluiden gehoord over deze verandering. Het is dus vrijwel zeker dat de regelgeving zo blijft. De bond streeft er naar eigen zeggen naar om de beste ploegen op het hoogste niveau te laten spelen. Dit past bij het streven om het Nederlandse voetbal nog meer te ontwikkelen.

Voor de ontwikkeling van het Nederlands voetbal zijn Nico-Jan Hoogma (directeur topvoetbal KNVB) en Art Langeler (directeur voetbalontwikkeling KNVB) de afgelopen anderhalf jaar bij alle technisch directeuren en hoofdopleidingen van alle betaald voetbalclubs in Nederland op bezoek geweest. Daar hebben zij de kennis van de clubs en de visie en behoeftes die zij hebben opgehaald, verwerkt in een nieuw plan en zijn in samenspraak met de CED tot deze competitie-opzet gekomen. 

En dus is het vrijwel zeker dat deze aanpassing van de veranderagenda een blijvende is. In vrijwel alle grote competities van Europa gaan er minimaal twee ploegen rechtstreeks uit. In Engeland, Spanje en Italië gaat het zelfs om drie ploegen die het vege lijf rechtstreeks moeten zien te redden. De Eredivisie was jarenlang met één degradant een vreemde eend in de bijt en gezien de reacties op deze nieuwe regelgeving kan het niet anders dat die gehandhaafd blijft.

Door: Daan Wijma

NB: Over de rol, invloeden en zienswijze van de KNVB is Art Langeler geïnterviewd, maar hij wenste niet geciteerd te worden