Column | Ajax zal nooit verbeteren zolang DNA zwaarder weegt dan kwaliteit

Bij Ajax gaat het niet om wat je kunt, maar wie je kent. De terugkeer van Fred Grim bewijst dat de club liever vasthoudt aan het oude dan echt vooruitkijkt. De interlandperiode was het moment waarop Ajax had moeten ingrijpen, maar Alex Kroes geeft de voorkeur aan uitstel van executie.

Met de komst van Grim haalt Ajax opnieuw iemand binnen die symbool staat voor het huidige beleid. Een oud-doelman, oud-trainer en dus een oude bekende van de club. Maar wat hij als assistent precies moet toevoegen aan de huidige staf, weet niemand. Zijn aanstelling komt niet over als een keuze uit overtuiging, maar eerder uit gemak. Het bekend zijn met de club weegt op die manier zwaarder dan de kwaliteit.

Het is het bekende patroon: Ajax kiest voor mensen die ooit het shirt droegen of al eens in de Johan Cruijff ArenA hebben gewerkt. Niet per se voor mensen die iets kunnen toevoegen. Grim, John Heitinga, Marcel Keizer, Urby Emanuelson en Frank Peereboom, die met Jong Ajax een van de slechtste seizoenen ooit draaide. Het zijn allemaal voorbeelden van het veilige ons-kent-ons-beleid. De vraag is of deze heren ook waren aangenomen als ze geen Ajax-DNA hadden gehad. Die kans is klein.

Ajax lijkt niet zozeer op zoek naar kwaliteit, maar naar vertrouwdheid. Er moeten met name mensen worden aangetrokken die elkaar goed kennen en elkaar daarom ook prettig kunnen ondersteunen. En vergeet de stempel van het Ajax-DNA niet.

De enige uitzondering van de laatste jaren was Francesco Farioli. Dat was een fantastische keuze van Alex Kroes en Marijn Beuker, die daar achteraf de complimenten voor verdienen. Een keuze op basis van visie en inhoud. Maar waar is die visie nu? Want wat deed de club na het vertrek van de Italiaan? Ze grepen weer terug naar het vertrouwde. Naar het Ajax-DNA.

John Heitinga werd aangesteld, samen met Frank Peerenboom en Marcel Keizer. Ook Urby Emanuelson schoof aan bij de staf. En de talentvolle assistent Dave Vos, die een jaar lang als assistent van Farioli Ajax 1 onder zijn hoede had? Die mocht vertrekken van Heitinga. Waarom? “Het klikte gewoon niet zo goed tussen die twee”, meldde Ajax-watcher Mike Verweij deze zomer.

Farioli greep vervolgens zijn kans en nam Vos mee naar FC Porto, waar hij nu assistent-trainer is bij de goed presterende koploper van Portugal.

In de Eredivisie doet Ajax het tegelijkertijd een stuk minder. Gezegd moet worden dat de club nog wel derde staat, ongeslagen zelfs. Alleen is dat misschien wel het gevaarlijkste van alles. Want zolang Ajax punten pakt, lijkt niemand zich druk te maken over hoe slecht het spel eigenlijk is. Ajax haalt genoeg punten om te doen alsof alles oké is, maar het veldspel vertelt iets heel anders.

De interlandperiode van nu is in dit geval de ideale gelegenheid om iets recht te zetten. Het ontslag van John Heitinga zou, hoe pijnlijk ook, de enige logische beslissing zijn. Ajax verdedigt slecht en blinkt niet uit in het druk zetten, iets wat Heitinga juist probeert te realiseren. Bovendien is er de afgelopen maanden geen zichtbare progressie te zien. Tijd om als topclub in te grijpen, zou je zeggen.

Maar in plaats van dat Ajax die stap durft te zetten, voegt de club op advies van Heitinga zelf Grim toe als assistent aan de selectie. Uitstel van executie dus. En tijd heeft Ajax niet. Daarmee komt zelfs het behouden van de derde plek in gevaar.

De grote vraag is waarom Ajax niet ingrijpt. Worden beleidsbepalers Alex Kroes en Marijn Beuker beïnvloed door de druk van Ajax-legendes als Henk ten Cate, die Heitinga publiekelijk steunen?

Duidelijk is dat Ajax zichzelf voor de gek houdt, maar bovenal de hondstrouwe supporters. Zolang de club blijft geloven dat DNA belangrijker is dan kwaliteit, zal het blijven ploeteren. Net als in de afgelopen jaren.