Ruud Gullit heeft zich uitgesproken over het voortdurende probleem van discriminatie en racisme in het voetbal. De oud-topvoetballer vreest dat het onmogelijk is om deze problematiek volledig uit het voetbal te bannen. Volgens Gullit ligt de verantwoordelijkheid niet alleen bij de spelers, maar vooral bij de clubs en organisaties, die veel vaker actie zouden moeten ondernemen om discriminatie tegen te gaan en spelers te beschermen.
Gullit krijgt in een interview met oud-voetballer Mikaël Silvestre bij beIN Sports de vraag of racisme en discriminatie ooit volledig uit het voetbal te weren zijn. “Nee”, zegt hij onomwonden. “Het is een maatschappelijk probleem. Het grootste probleem is dat clubs geen verantwoordelijkheid nemen. We hebben vaak gezien dat zwarte mensen, zwarte spelers, worden uitgescholden door fans en niemand doet er iets aan.” Hij noemt als voorbeeld hoe sommige spelers – onder meer in Italië – het veld verlieten na racistische uitingen, maar dat dit nog altijd uitzonderingen zijn.
“De meeste mensen zeggen dan: 'Ja, maar je hoeft je daar niet zo door te laten raken. Je moet erboven staan.' Nee, je hoeft niet erboven te staan. Dat hebben we al heel lang geprobeerd”, benadrukt hij. Volgens Gullit moet je juist actie ondernemen. “Je moet van het veld gaan. Ga van het veld af en bescherm je spelers.”
Dat gebrek aan bescherming vindt hij pijnlijk en teleurstellend. Ook in Nederland ziet hij het probleem nog regelmatig opduiken. “De laatste keer nog een paar maanden geleden, volgens mij bij FC Volendam.” Gullit lijkt te verwijzen naar recente uitspraken van Bilal Ould-Chikh. De aanvaller van Volendam onthulde vorige maand dat hij op 31 januari in de uitwedstrijd tegen FC Den Bosch werd uitgescholden voor 'kankermoslim'. “En het bestuur deed er niets aan. Gewoon, ‘ja, maar weet je…’ – niets werd er gedaan. En dat is het punt: het zit zo diep in zoveel mensen.” Het interview werd opgenomen voordat er ook bij Go Ahead Eagles – AZ zondag sprake was van racisme.
Gullit noemt vervolgens een positieve stap van de KNVB, die vijf jaar geleden de commisie-Mijnals in het leven riep om meer diversiteit binnen de bond en het nationale elftal te bewerkstelligen. Daar zit Gullit zelf bij. “Maar het belangrijkste is niet diversiteit in de lage posities”, zegt Gullit, “nee, we willen diversiteit op de hogere posities waar beslissingen worden genomen: in de top, bij de executives.”
LEES OOK: Ruud Gullit: ‘Eerst was ik dat schattige krullenkoppie, daarna werd ik die teringneger’
Hij vat samen: “Veel zwarte mensen weten: we kunnen deelnemen, maar niet beslissen.” In het begin stuitte het initiatief volgens Gullit op veel weerstand. “Wat er gebeurt, is dat mensen andere mensen kiezen die op hen lijken. Ze zijn hetzelfde. Maar als je dat altijd zo houdt, dan verandert er nooit iets.”
Desondanks kwam er langzaam verandering. Gullit wijst op enkele concrete resultaten: “In drie jaar tijd hebben we een vrouw als president gekregen van de KNVB. Nigel de Jong is nu technisch directeur, en Seedorf zit in de raad van commissarissen.” Daarmee is er volgens hem 'een enorm verschil' gemaakt.
Toch wil hij dat mensen begrijpen dat het probleem dieper zit. “Laat me een voorbeeld geven van hoe het werkt in Nederland en ook in Frankrijk”, vervolgt hij. Hij beschrijft hoe sollicitaties voor stages al scheeflopen wanneer mensen met namen als Mohammed minder kans maken dan iemand die Jan heet. “Ze krijgen een lijst van mensen, Jan de Vries, Kees, Mohammed, enzovoorts. En dan kiezen ze. ‘Nee, geef mij maar Jan’ of ‘Geef mij maar Kees’. Dit is al het moment waarop deze mensen geen kans krijgen, en dat is frustrerend voor ze.”
Volgens Gullit leidt dit tot een verkeerde beeldvorming. “Je wilt geen gefrustreerde mensen creëren”, zegt hij. “Wat er gebeurt, vooral in de pers: ze wijzen deze groep mensen aan en zeggen: ‘Zie je, ze zijn altijd agressief, ze zijn altijd boos.’ Nee, jullie hebben deze situatie gecreëerd. Je moet met deze mensen praten en ze kansen geven, zodat ze onderdeel kunnen zijn van de samenleving."
LEES OOK: Gullit maakt gehakt van KNVB: 'Gaat weer eigen gang'
"Geef ze gewoon een kans om te praten. Niets anders", stelt de Europees kampioen van 1988, die zijn strijd niet meer voor zichzelf voert. "Ik heb een mooie carrière gehad, en alles, maar je moet het hele plaatje zien, je denkt niet alleen aan jezelf, je denkt ook aan anderen. Ik heb mijn carrière al, maar als ik iets kan verbeteren voor een ander, ben ik al blij. Ik ben er nog steeds mee bezig.” Tegelijkertijd hekelt hij dat zijn groep geen gezag heeft buiten de bond: “We willen wel meer mensen helpen, maar we kunnen niet, we hebben geen autoriteit.”
En dat is precies waar zijn zorg zit. “Het zou geweldig zijn als we voor de overheid zouden kunnen werken, zodat je je werk kunt uitbreiden. Maar op dit moment, overal in Europa, willen rechtse partijen er niets over horen. Zij willen er niet over praten.” Volgens Gullit is dat gevaarlijk: “Het gaat escaleren.” Wat hem betreft is de oplossing helder: “Je moet proberen deze mensen er al bij te betrekken. Je moet ze onderdeel maken van jou. Dat is alles wat ik vraag.”
👉 Racisme en veldbetreding bij Go Ahead fors bestraft: KNVB bevestigt stadionverboden
👉 Discussie over racisme bij Rondo: 'Kreeg jij geen raar gevoel bij die actie van Ajax?'
👉 KNVB reageert op emotionele uitspraken over mogelijk racisme
👉 UEFA straft FC Twente keihard voor racisme tijdens wedstrijd tegen Lazio
👉 FIFA introduceert gebaar om racisme tegen te gaan: ‘Zij zijn geen onderdeel van voetbal’
Ik vind dat hij wel een punt heeft. Mensen kunnen zich op zo'n manier uiten omdat ze in veel gevallen ermee weg komen. Óf dat, óf de consequenties zijn gewoonweg veel te laag. Je ziet het bij die Go Ahead "supporters" die een straf krijgen die mijns inziens veel te laag is. In de samenleving zie je hetzelfde: als iemand iets uitspookt (verkrachting, moord, noem maar op) wordt er in eerste instantie meteen gekeken (lees: gezocht) naar verzachtende omstandigheden. En hoewel dat wel eens het geval kan zijn, vind ik dat er veel meer aandacht moet zijn voor slachtoffers. Ook en zeker in de zin van gerechtigheid.
Ik vind dat hij wel een punt heeft. Mensen kunnen zich op zo'n manier uiten omdat ze in veel gevallen ermee weg komen. Óf dat, óf de consequenties zijn gewoonweg veel te laag. Je ziet het bij die Go Ahead "supporters" die een straf krijgen die mijns inziens veel te laag is. In de samenleving zie je hetzelfde: als iemand iets uitspookt (verkrachting, moord, noem maar op) wordt er in eerste instantie meteen gekeken (lees: gezocht) naar verzachtende omstandigheden. En hoewel dat wel eens het geval kan zijn, vind ik dat er veel meer aandacht moet zijn voor slachtoffers. Ook en zeker in de zin van gerechtigheid.